Hai sắc hoa ti gôn
Một mùa thu trước, mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc,
Tôi chờ ngưòi đến với yêu thương
Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Dải đường xa vút bóng chiều phong,
Và phương trời thẳm mờ sương, cát
Tay vít dây hoa trắng cạnh lòng.
Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài những lúc thấy tôi vui,
Bảo rằng: "Hoa, dáng như tim vỡ,
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi !"
Thuở ấy nào tôi có hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: "Màu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biến suy"
Ðâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá !- tôi buồn lắm
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường...
Từ đấy, thu rồi, thu, lại thu,
Lòng tôi còn giá đến bao giờ ?
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ...
Người ấy cho nên vẫn hững hờ.
Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạnh lẽo của chồng tôi,
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim bóng "một người"
Buồn quá! Hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Sắc hồng tựa trái tim tan vỡ.
Và đỏ như màu máu thắm pha !
Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa thu trước rất xa xôi...
Ðến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi !
Tôi sợ chiều thu nắng phớt mờ,
Chiều thu hoa đỏ rụng chiều thu
Gió về lặng lẽ chân mây vắng,
Người ấy bên sông đứng gọi đò
Nếu biết rằng tôi đã có chồng
Trời ơi ! Người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ tới loài hoa...vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng ?
T.T.KH
Đâu phải là chưa ai biết. Mà
cơ bản là người ta chưa biết có phải người phụ nữ mà bao người cất công
tìm đến có phải là T.T.Kh không!
Từ lúc T.T. Kh. góp mặt vào làng
thi ca tiền chiến, người ta đã tốn biết bao công phu đi tìm hiểu về
T.T.Kh.. Không ai biết được tên thật cũng như quê quán của nàng. Có
người cho nàng là Trần Thị Khánh, một nữ sinh phố Sinh Từ, Hà Nội. Có kẻ
cho cô là người yêu của thi sĩ Thanh Tâm, hay đây chỉ là một nhân vật
trong tưởng tượng của ông nhằm lâm ly hóa hay thi vị hóa một mối tình
tưởng tượng. Rồi ký giả Thanh Châu, các thi sĩ Nguyễn Bính và J. Leiba
cũng nhận T.T.Kh. là người yêu của mình! Kể từ đó, dù cho các nhà văn
tốn không biết bao giấy mực nhưng họ vẫn không biết gì hơn về nàng.
Về
hoa Tigôn (Antigone in French): loại hoa dây leo, không thơm, có hình
quả tim vỡ làm mấy mảnh. Hoa Tigôn rất đẹp, có hai loại: loại cho ra hoa
mầu trắng và loại cho ra hoa mầu đỏ hay hồng tươi, có thể mọc ở toàn
cõi VN. Lá Tigôn mầu xanh, hình tim như lá trầu nhưng nhỏ cỡ 3 ngón tay.
Hoa Tigôn nhỏ bằng đầu chiếc đũa ăn cơm, mọc thành chùm. Hoa Tigôn có 5
cánh hình trái tim, hai cánh nhỏ ở trong và 3 cánh lớn hơn chụm vào
nhau bao ở ngoài. Khi gặp gió hay mưa hoa rụng từ cuống hoa, rơi xuống
đất nhưng vẫn còn nguyên cả bông hoa chứ cánh hoa không tách rời ra tơi
tả như T.T.Kh. mô tả trong thơ của bà. Ở miền Nam Việt Nam gọi là hoa
nho vì lá giống lá nho. Tác giả mượn ý màu trắng là màu trinh bạch, ngây
thơ khi nàng còn nhỏ dại, và hồng là màu mà nàng phải trải qua những sự
đau khổ trong tình trường khi con tim nàng tan vỡ........
Như
đã thấy "Bài Thơ Cuối Cùng" xuất hiện vào giữa năm 1938, trong đó
T.T.Kh. giận trách người tình cũ đã đem thơ của nàng lên mặt báo làm lộ
chuyện thầm kín cho khắp người đời thóc mách xem thì không còn thấy xuất
hiện bài thơ nào khác của nàng nữa.
Mãi tới 2 năm sau, vào giữa
1940, mới thấy xuất hiện bài thơ gửi T.T.Kh. với bút hiệu Thâm Tâm
(Nguyễn Tuấn Trình, 1917-194, có lẽ là ông ở xa vừa mới về. Ông tự nhận
là người tình cũ của T.T.Kh., gọi nàng bằng tên "Khánh" và nhắc tên nầy
tổng cộng 4 lần. Bài thơ nầy là để trả lời cho 4 bài thơ của nàng, nhưng
với giọng điệu cay đắng, mỉa mai!
Ngoài ra Thâm Tâm còn 2 bài thơ khác viết cho T.T.Kh. như sau: Màu Máu Tigôn, Dang Dở
Đây
là những bài thơ tình hay nhất của Thâm Tâm gởi cho T.T.Kh. xuất hiện
trong năm 1940. Bài thơ "Dang Dở" trên đã chấm dứt mối tình bí mật đó.
Nhưng...
Sau đó, người ta lại được biết chút ít về T.T.Kh. qua
bài thơ "Dòng Dư Lệ" của Nguyễn Bính. Lúc bấy giờ ai chẳng nghĩ T.T.Kh.
chính là người tình vườn Thanh của Nguyễn Bính. Nhưng đó chỉ là sự ngộ
nhận của một kẻ si thơ T.T.Kh. mà thôi.
Thi sĩ Nguyễn Bính lúc
còn trẻ có máu "giang hồ", vào Nam ra Bắc mấy lần. Một lần dong ruổi,
gặp đêm mưa lớn, ông ghé vào trọ tại một nhà ở vùng Thanh Hóa, được
người lão bộc tiếp đãi. Nhà có khu vuờn đẹp, trong nhà có cô gái trẻ
ngồi quay tơ - mà ông gọi là "Người Vườn Thanh" - đã khiến ông run động,
thao thức bâng quơ; nhưng nghĩ mình còn nặng kiếp phong trần nên chưa
dám tính đến chuyện tình duyên.
Rồi mấy năm sau, ông lại có dịp
qua vùng Thanh Hóa, bèn tìm đến chốn cũ, thì được người lão bộc năm xưa
kể cho nghe "một thiên hận tình." Thời gian lại qua đi, ông gần như đã
quên câu chuyện đó, thì đọc được những bài thơ của T.T.Kh. xuất hiện
trên báo. Ông thấy những bài thơ đó giống hệt thiên hận tình của "Người
Vườn Thanh" năm nào, ông nghĩ rằng "Người Vườn Thanh" chính là T.T.Kh.,
và viết bài thơ "Dòng Dư Lệ" để tặng nàng.
Mặc dầu xôn xao bàn
tán và tranh dành lấy mình và lấy thơ của mình, T.T.Kh. đã biến mất. Cho
đến mùa xuân năm 1938 ngày 30 tháng 10 thì trên Tiểu Thuyết Thứ Bảy lại
xuất hiện T.T.Kh. với Bài Thơ Cuối Cùng. Đó là bốn bài thơ mà T.T.Kh.
đã để lại trong lòng tất cả người yêu thơ của bà. Cho đến thập kỷ 80,
vẫn có người noí rằng bà còn sống và đã gặp bà, nhưng dù sao đó cũng chỉ
là một lời nói mà thôi.
Vậy T.T.Kh. nàng là ai??? Và vì ai mà
làm thơ??? Cái nghi vấn đã kéo dài hơn 50 năm cho đến năm 1994. Bà Đ.T.L
(tạm dấu tên) đã tiết lộ cái mà thiên hạ cho là "thiên cơ bất khả tiết
lộ" cho nhà văn Thế Nhật, và đó cũng là cái chìa khóa để mở cái cửa nghi
vấn cho làng văn học Việt Nam.
T.T.Kh là gì?
T chữ thứ nhất là TRẦN
T chữ thứ hai là THANH
Kh chữ thứ ba là KHÓC
KHÓC
ở đây là khóc cho mối tình có duyên không nợ, khóc cho cái éo le cuộc
đời. Tạo hóa trớ trêu khiến cho họ gặp nhau rồi đem cho họ bao nhiêu là
nước mắc ngậm ngùi khi xa nhau.
THANH là Thanh Châu, là tác giả
của truyện ngắn"Hoa Tigôn" đã nhắc ở trên. Ông hiện cư ngụ tại Hà Nội,
là người đã tạo cho T.T.Kh. những cảm xúc để viết lên những giận hờn,
thương xót, và khóc thương. Người đã mang nặng chữ chung thủy với chữ
tình, đã gắn bó với thơ T.T.Kh., với cái hồn của nàng suốt hơn 50 năm
trời đăng đẵng. Một người mà hôm nay thân đã tàn sức đã tận, nhưng tâm
hồn vẫn lâng lâng cái trẻ trung, cái nhớ thương ray rứt về cố nhân. Một
người có tâm hồn cao thương và sắc đá, trước những thử thách trớ trêu
của tạo hóa, nhưng lại mềm mại, đắng cay trong từng ngòi bút ông buông
lời
TRẦN là Trần Thị Chung, (tên thường gọi là Trần Thị Vân
Chung) sinh ngày 25-8-1919 tại thị xã Thanh Hóa, Hà Nộị sinh trưởng
trong một gia đình Quan lại thời bấy giờ. Vân Chung có một người anh cả,
hai người em gái và một người em trai út. Năm 1934, qua mối mai, gia
đình nàng đã hứa gả nàng cho một luật sư (Lê Ngọc Chấn, ông đã chết sau
khi mãn tù cải tạo học tập). Hiện nay bà cùng các con sinh sống ở miền
Nam nước Pháp trong một thị xã nhỏ và bà vẫn tiếp tục làm thơ, viết văn
với nhiều bút hiệu khác khau như Vân Nương, Tơ Sương v.v...
Mình thích "Hai sắc hoa tigon"
từ bé. Mình nhó là mẹ có chép tay một bài báo trong đó khẳng định
T.T.Kh là mộ người đàn ông không phải phụ nữ à, chẳng biết thế nào nữa
Logged
Có ai biết đoạn thơ này là của ai không?
" ...Có một thời em thương nhớ tigon
Khóc T.T.Kh thầm thì trong nước mắt
Hoa hình tim vỡ đi mà không mất
Giàn lệ chiều đâm nát vụn trái đau
Người phũ phàng bội bạc có sao đâu?
Thu đi lại về rung chuông bằng tả tơi lá rụng
Có chiếc lá trong gió mùa hoài vọng
Không nhắc người mà nhắc cánh tigon..."
Logged
01 Tháng Chín, 2007, 07:53:25 AM
Reply #5
đúng , bài "Hai sắc tigon" thật hay,ai đọc rồi cũng thấy thích
Mình thích nhất là câu:
" Nếu biết ngày mai em có chồng
Trời ơi người ấy có buồn không?
Có còn nghĩ đến loài hoa ấy
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng"!!!!!!!!!
Xin lỗi, hình như là...
Nếu biết rằng tôi đã có chồng
Trời ơi người ấy có buồn không
Có thầm nhắc đến loài hoa vỡ
Tựa trái tim em tựa máu hồng
hì, em cũng thích bài này.
Lần đầu tiên được đọc nó trong một quyển thơ viết tay cô giáo cho mượn.
Nhưng thích nhất là mấy lời tựa "Có những mùa thu qua gợi cho lòng người
bao tiếc thương, bao ngậm ngùi nhớ về dĩ vãng ...
Lá thu rơi ... Sương thu lạnh ... Tình thu buồn ...
Những truyện lòng dang dở - và những cánh hoa TÍM ..."
( chủ đề này đã có trong topic khác rồi, khoai del cho đỡ nhàm nhé ? )
« Last Edit: 30 Tháng Ba, 2008, 09:35:06 AM by potatoe »
Logged
06 Tháng Bảy, 2008, 09:41:39 AM
Reply #8
Thành viên OlympiaVN
Em nghe nói bài thơ trả lời của Thâm Tâm được coi là hay nhất, mà cũng chưa được đọc
. Có ai biết bài ấy không ạ? Cho em xem với, em cảm ơn nhiều ạ!
P/S: Ngoài ra còn có bài nào của ai nữa cũng được ạ!
Em cảm ơn nhiều
Bài thơ thứ nhất
Thuở trước hồn tôi phơi phới quá
Lòng thơ nguyên vẹn một làn hương
Nhưng nhà nghệ sĩ từ đâu lại
Êm ái trao tôi một vết thương.
Tai ác ngờ đâu gió lại qua
Làm kinh giấc mộng những ngày hoa
Thổi tan tâm điệu du dương trước
Và tiễn người đi bến cát xa.
Ở lại vườn Thanh có một mình
Tôi yêu gió rụng lúc tàn canh
Yêu trăng lặng lẽ rơi trên áo
Yêu bóng chim xa nắng lướt mành.
Và một ngày kia tôi phải yêu
Cả chồng tôi nữa lúc đi theo
Những cô áo đỏ sang nhà khác
Gió hỡi làm sao lạnh rất nhiều.
Từ đấy không mong không dám hẹn
Một lần gặp nữa dưới trăng nghiêm
Nhưng tôi vẫn chắc nơi trời lạ
Người ấy ghi lòng vẫn nhớ em.
Đang lúc lòng tôi muốn tạm yên
Bỗng ai mang lại cánh hoa tim
Cho tôi ép nốt dòng dư lệ
Nhỏ xuống thành thơ khóc chút duyên.
Đẹp gì một mảnh lòng tan vỡ
Đã bọc hoa tàn dấu xác xơ
Tóc úa giết dần đời thiếu phụ
Thì ai trông ngóng chả nên chờ.
Viết đoạn thơ đầu lo ngại quá
Vì tôi còn nhớ hẹn nhau xưa:
“Cố quên đi nhé câm mà nín
Đừng thở than bằng những giọng thơ”.
Tôi run sợ viết lặng im nghe
Tiếng lá thu khô xiết mặt hè
Như tiếng chân người len lén đến
Song đời nào dám gặp ai về.
Tuy thế tôi tin vẫn có người
Thiết tha theo đuổi nữa than ôi
Biết đâu tôi một tâm hồn héo
Bên cạnh chồng nghiêm luống tuổi rồi.
Bài thơ cuối cùng
Anh hỡi, tháng ngày xa quá nhỉ?
Một mùa thu cũ một lòng đau
Ba năm ví biết anh còn nhớ
Em đã câm lời có nói đâu.
Đã lỡ thôi rồi chuyện biệt ly
Càng khơi càng thấy lụy từng khi
Trách ai mang cánh “ti gôn” ấy
Mà viết tình em được ích gì?
Chỉ có ba người đã đọc riêng
Bài thơ đan áo của chồng em
Bài thơ đan áo nay rao bán
Cho khắp người đời thóc mách xem.
Là giết đời nhau đấy biết không?
Dưới giàn hoa máu tiếng mưa rung
Giận anh em viết dòng dư lệ
Là chút dư hương điệu cuối cùng.
Từ đây anh hãy bán thơ anh
Còn để yên tôi với một mình
Những cánh hoa lòng, hừ đã ghét
Thì đem mà đổi lấy hư vinh.
Ngang trái đời hoa đã úa rồi
Từng mùa gió lạnh sắc hương rơi
Buồng nghiêm thờ thẩn hồn eo hẹp
Đi nhớ người không muốn nhớ lời.
Tôi oán hờn anh mỗi phút giây
Tôi run sợ viết bởi rồi đây
Nếu không yên được thì tôi chết
Đêm hỡi, làm sao tối thế này?
Năm lại năm qua cứ muốn yên
Mà phương ngoài gió chẳng làm quên
Và người vỡ lỡ duyên thầm kín
Lại chính là anh, anh của em.
Tôi biết làm sao được hỡi trời
Giận anh không nỡ nhớ không thôi
Mưa buồn mưa hắt trong lòng ướt
Sợ quá đi anh, có một người …
Anh ngỏ lời yêu em
Vào một đêm trăng khuyết
Bởi tình yêu tha thiết
Biết tròn trước đêm rằm
Chỉ có trái tim nhạy cảm và đa cảm thì mới có những câu thơ thật trong sáng, đáng yêu. Lời tỏ tình đầu tiên lại rơi vào một đêm trăng khuyết. Người con trai có lẽ chẳng bao giờ để ý tới chuyện này đâu. Nhưng là một cô gái, chuyện tự nhiên trời đất thôi cũng trở thành tâm sự của lòng mình. Điều đó là dễ hiểu.
Hạnh phúc vì đón nhận tình yêu, cô muốn bộc bạch những ngổn ngang trăm mối, lại vẫn chuyện vầng trăng tròn khuyết, và hình như, cài vào bao nhập nhằng, hư ảo khuyết- tròn ấy là những dự cảm, âu lo không thể nào nói hết được:
Em vui lúc trăng tròn
Chạnh lòng khi trăng khuyết
Anh ơi anh có biết
Trăng hay tình lứa đôi
Vầng trăng lúc này không chỉ là một thực tế của vũ trụ nữa. Vầng trăng là chứng nhân cho lời tỏ tình đêm trước. Thật xót xa, đó lại là một đêm trăng không tròn:
Sao anh lại ngỏ lời
Vào một đêm trăng khuyết
Để bây giờ thầm tiếc
Một vầng trăng không tròn
Cô muốn trách móc. Mà câu thơ buông ra lửng lơ, chẳng biết trách ai. Trách anh? Không! Trách đêm trăng khuyết? Có lẽ chỉ trách sự vô tình, không may mắn. Dẫu rằng vầng trăng cứ khuyết tròn theo quy luật muôn đời vẫn thế nhưng cái tròn trặn của vầng trăng, cái tròn trặn của tình yêu thì không vĩnh hằng, mãi mãi.
Tôi thích cái “đổ lỗi” này. Nó khiến cho tình yêu, dù không trọn vẹn, dù đứt gánh nhưng vẫn đẹp và nhân văn. Đọc bài thơ, cứ mong lời ngỏ yêu kia diễn ra vào một trăng tròn vành vạch. Để cô gái, để chàng trai, để vầng trăng không phải thầm tiếc cho sự dang dở của một mối tình.
Bài thơ làm người ta chạnh lòng, buồn nỗi buồn man mác. Ba khổ thơ là sự hồi tưởng liền mạch về tình yêu, từ buổi đầu đến ngày kết thúc. Dẫu tình yêu vơi vẹn đi nhưng trên hết, ta bắt gặp tâm hồn của một cô gái rất thiết tha và nhân hậu khi nghĩ về mối tình lỡ dở của mình, nghĩ về lời tỏ tình vào một đêm có vầng trăng khuyết nửa. Là lời tâm sự nên câu chữ bài thơ cũng miên man theo dòng cảm xúc và rất mức tự nhiên. (ST)